Demencja starcza to jeden z najczęstszych przyczyn wyłączenia seniora z życia. Czym jest demencja starcza i jakie daje objawy? Zwykle postępuje niezauważalnie, dopiero w jej zaawansowanym stadium, gdy już mocno zaczyna doskwierać choremu, następuje szybka reakcja ze strony opiekunki i rodziny. Czy jednak można jej objawy rozpoznać wcześniej, aby spowolnić postęp choroby?
Czym jest demencja starsza?
Zgodnie z definicją demencja starcza to inaczej otępienie, które dotyka wielu seniorów. Schorzeniu towarzyszy wiele niepokojących objawów natury psychicznej, które upośledzają zdolności intelektualne osoby nim dotkniętej. Wcześniej zmiany te utożsamiane były ze zmianami funkcjonowania poznawczego związanymi z procesem starzenia mózgu. Często osoby starsze uznawane były jako te, które mają kłopoty z pamięcią, mają trudności w odnalezieniu się w rzeczywistości, jednak problem ten nie był definiowany jako choroba.
Okazuje się jednak, że w porę niewychwycone objawy mogą spowodować ogromne upośledzenie funkcji intelektualnych u pacjentów chorych na demencję. To m.in. zaburzenia pamięci, zwolnienie funkcji wykonawczych czy spowolnienie myślenia. Dotyka przede wszystkim osoby w podeszłym wieku, choć znane są medycynie także przypadki młodych osób dotkniętych tą chorobą. Okazuje się bowiem, że choroba ta nie zawsze ma związek z wiekiem pacjenta czy procesem starzenia.
Z uwagi jednak, że związana jest poniekąd z naturalnym procesem starzenia, większość chorych stanowią osoby starsze. To schorzenie, które upośledza działanie mózgu na kilku płaszczyznach, gdyż zmiany w tkance mózgu, które wywołuje ta choroba, mają charakter zarówno zwyrodnieniowy, degeneracyjny jak i zanikowy. Ich efektem jest znaczne osłabienie sprawności umysłowej, które całkowicie może wyłączyć osobę chorą z życia. Według statystyk demencja w Polsce dotyka aż 400 tysięcy osób, a na świecie choruje na nią aż 50 mln ludzi.
Objawy demencji starczej i jej przyczyny
Demencja może mieć różne podłoże. To choroba mózgu, która na początku nie daje wyraźnych symptomów. Z czasem, nieleczone będą się nasilać, aż osoba chora przestanie mieć kontakt z rzeczywistością. Przyczyn demencji zwykle upatruje się w chorobach neurodegeneracyjnych jak m.in. chorobie Alzheimera czy chorobie Parkinsona. Czasem demencja może być wynikiem guza mózgu, który rozwijając się, uciska sąsiadujące struktury mózgowe i niszczy je.
Pierwsze objawy demencji mogą być trudne do wychwycenia. To często trudność w wypowiadaniu pełnych, logicznych zdań, trudności w uczeniu się nowych rzeczy czy kłopoty z pamięcią. O ile są niewielkie, zwykle nie zwracamy na nie uwagi. Jednak, gdy do nich dołączą zaburzenia równowagi u urojenia, oraz bardzo trudno kontakt z osobą starszą, najpewniej mogą być to objawy demencji.
Wśród charakterystycznych objawów demencji należy wymienić m.in. zaburzenia natury poznawczej, zaburzenia mowy, problemy z orientacją, kłopoty w liczeniu jak i niższa niż u rówieśników zdolność uczenia się. Dodatkowo osoba dotknięta demencją ma zaburzoną koordynację ruchową i zmienność nastrojów. Im dłużej osoba starsza pozostaje bez pomocy, tym szybciej otępienie starcze zabierze naszą ukochaną babcię do nierealnego, urojonego świata.
Leczenie demencji — czy to możliwe?
Problemy z pamięcią, problemy z koordynacją, problemy z mówieniem najczęściej występują w pierwszym etapie choroby. Później jest tylko gorzej, dlatego tak ważne jest, aby kontrolować stan umysłowy osoby starszej. Dzięki temu możemy w porę wychwycić niepokojące zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego i mózgu osoby starszej. Im starsza osoba, tym większe prawdopodobieństwo, że rozwinie się u niej otępienie starcze, choć choroba ta nie powinna być utożsamiana z wiekiem.
Często nawet u młodszych seniorów, takich po 60 roku życia może wystąpić z uwagi, chociażby na jakość życia, styl życia i trudne sytuacje, w których może znajdować się senior. Jednak nawet najszybsza reakcja oraz podjęcie odpowiedniej farmakoterapii nie dają szans na wleczenie. Demencja starcza jest chorobą nieuleczalną. Można jedynie spowolnić jej postęp.
Odpowiednie leczenie farmakologiczne przy zastosowaniu leków z grupy inhibitorów acetylocholinesterazy, które zwiększają ilość ważnego neuroprzekaźnika określanego jako acetylocholina oraz zmiana stylu życia jak i aktywność fizyczna mogą spowolnić proces chorobowy i objawy otępienia starczego. A to już zadanie dla profesjonalnej opiekunki seniora oraz jego rodziny.
